''Ezberlerimizin Bozulduğu Bu Süreç Dijitalleşmede Yepyeni Sıçramalara Neden Olacak''

Bülent Bey, öncelikle sizi biraz daha yakından tanıyabilir miyiz?

İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunuyum. Okul yıllarında ve sonrasında profesyonel olarak voleybol oynadım. 25 yılı aşkın süredir perakende sektöründe çalışıyorum. Perakende sektörüne girişimci olarak katıldım.

1993 yılında bir arkadaşım ile Max Mara Fashion Group’un ve İtalya’nın önde gelen markalarının distribütörlüğünü ve perakende operasyonlarını yönettik. 7 yıl boyunca işimizi büyüttük, mağazaları yaygınlaştırdık.

Türkiye’de perakende için daha büyük bir büyüme dalgasının geldiğini görüyordum. Ben de bu büyük dalgayı, güçlü, kurumsal bir yapıda yaşamak adına payımı ortağıma devrettim.

Sabancı Topluluğu’ndaki kariyerim de böylece başlamış oldu. 2000-2002 yılları arasında Giysa’da Operasyon Müdürü olarak görev yaptım. 2004, kariyer hayatımda bir başka milat oldu ve Teknosa’da işe başladım.

Şirketimizin çok hızlı büyüme gösterdiği yıllarda önce satışın ve ardından tedarik, satış, pazarlama ve e-ticaret gibi tüm operasyonların yönetilmesine liderlik ettim. Sabancı Holding’in vizyonu doğrultusunda güçlü bir ekiple Türkiye’de teknoloji perakendeciliğinin temellerini attık ve sektörün büyümesinde öncülük üstlendik.

2015’ten beri Teknosa Genel Müdürü olarak görevimi sürdürüyorum. Ayrıca, dünyanın en büyük elektronik satın alma grubu Euronics’in Yönetim Kurulu Üyesi’yim.

Dünyada ve ülkemizde adeta milat gibi görülecek olan koronavirüs sebebiyle bir süreliğine tedbir amaçlı kapanan AVM'ler ve perakende, en çok etkilenen sektörlerin başında geliyor. Salgın kontrol altına alındıktan sonra, sektörünüzün geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Perakende, ekonomiye, istihdama katkı sağlayan lokomotif sektörlerden biri. Şu anda sektörün önemli bir kısmında mağaza faaliyetlerine ara verildiği için gelirler ciddi oranda düştü.

Belirsiz bir süreçteyiz ama önümüzü görmeye çalışıyoruz. Salgınla mücadelede şu ana kadarki olumlu gidişat sürerse, normalleşme sürecinin kademeli olarak yakında başlamasını bekliyoruz.

Türkiye’nin ve sektörümüzün potansiyeline inancımız tam. Kaldı ki bu dönem sektör adına yeni açılımları da beraberinde getirdi. Bu süreçte ilk kez online eğitim alan, online toplantılara katılan ve online alışveriş yapan pek çok insan oldu.

Evlerde teknoloji donanımı çok önemli hale gelmeye başladı. E-ticaret hacmi çok arttı. Yakında müşterilerimizle en sağlıklı ve güvenli şekilde mağazalarımızda buluşmak için çok boyutlu planlama yapıyoruz.

Teknosa olarak bugüne kadar önemli yatırımlar yaptığımız dijitalleşme ve dönüşümün faydalarını bu zorlu süreçte gördük. İleri veri analitiği modelleriyle müşterilerimizin değişen ihtiyaçlarına göre hızla pozisyon aldık, yeni hizmetleri hayata geçirdik.

İnanıyorum ki bu sıkıntılı zamanlar, bundan sonra perakende sektöründe dijitalleşmeyi daha da hızlandıracak.  

Yaşanan sıkıntılar nedeniyle AVM'lerde faaliyet gösteren marka ve mağaza sahipleri pandemi sonrası için kiralama yöntemi olarak ciro bazlı ödemeye geçiş talep edebilirler mi? Bu konuda neler söylemek istersiniz?

Şu anda çok olağanüstü bir süreçten geçiyoruz. Toplum sağlığı için perakende zincirleri ve pek çok AVM Mart ayı içinde kapandı. Kapanmayan az sayıda AVM de fiilen kapalı. Sadece marketler, eczaneler gibi temel ihtiyaca dönük mağazalar açık.

AVM ve mağazaların yakın zamanda açılması gündemde. Bununla birlikte mağazalar açılsa bile müşteri trafiği ve iş hacmi hemen eski haline dönmeyecek. Geçen yılın hacimlerini yakalamak zaman alacak.

Buna bağlı olarak sektör bileşenleri, dernekler aracılığıyla kiralarla ilgili, yoğun görüşmeler yapıyor. Bu noktada mağazalar için kapalı süreçte kira ödenmemesi, açılışlardan sonra kirasız bir dönem olması ve sonrasında da ciro bazlı kira uygulamasına geçilmesi de değerlendiriliyor.

Türkiye ekonomisinin lokomotiflerinden perakende sektörünün tüm paydaşlarının hızla toparlanması ve ekonomiye, istihdama katkı sunmaya devam etmesi için doğru uygulamaların hayata geçirileceğine inanıyorum.

Pandemi sebebiyle alışverişin online platforma doğru hızla ilerlemesi ile yaşanan değişimin offline alışverişin yüzdesine ne kadar etki edebileceğini düşünüyorsunuz?

Türkiye’de vaka görülmesinden sonra tüm kanallarımızda satışlar sürmesine rağmen çalışanlarımızın, müşterilerimizin ve toplumun sağlığı için 22 Mart gecesi tüm mağazaları kapatma kararı alan ilk teknoloji perakendecisi olduk.

Bununla birlikte, Teknosa.com ve mobil platformlarımızdan kesintisiz hizmet vermeyi sürdürüyoruz. E-ticaret son yıllarda güçlü büyüme trendini sürdürüyor. 2019’da yüzde 39 büyüyen e-ticaretin perakende sektöründeki toplam satışlardan aldığı paylar da yüzde 6,2 seviyesine ulaştı.

Pandemi süreci, pek çok insan için online alışverişle tanışma ortamı yarattı ve buradaki hacim arttı. Müşteri alışkanlıklarında büyük bir değişim yaşanıyor. Önümüzdeki süreçte online satışların toplam satışlardan alacağı pay çok daha hızlı artacak.

Salgının başlaması ile birlikte önlem olarak alınan kararla uzaktan eğitime geçiş ve buna paralel olarak, öğrencilerin teknoloji ürünleri ile bilgisayar ihtiyacının artması Teknosa online ticaretinizde bir artış gösterdi mi?

Evde ve internette her zamankinden daha fazla vakit geçirilen bu dönemde, Teknosa.com hem trafik hem de satış olarak oldukça hareketlendi. Online satış trendlerine baktığımızda; evden çalışmayı, eğitimi sağlayan, ev hijyenini kolaylaştıran, evde vakit geçirmeyi konforlu, eğlenceli kılan ve kişisel bakım için ihtiyaç olan ürünlere olan talepte önemli bir artış yaşanıyor.

Evde eğitim, eğlence ve uzaktan çalışmaya dönük olarak akıllı telefonlar, notebooklar, tabletler, gaming ürünleri, yazıcılar, wireless modemler ve konsollar öne çıkıyor. Notebooklarda online satış artışında yüzde 500’lere yaklaştık. Gaming notebooklarda satış artışı bu oranın da üzerinde.

Dijital dünyada işlerimizi ve hayatımızı yürütmemize yardımcı olan, boyutlarıyla kullanımı kolay tablet ürünlerinde 8 kat ve bu ürünlerin tamamlayıcısı bluetooth kulaklıkların satışında da 5 kata varan artışlar gerçekleşti. Benzer şekilde evin demirbaşları arasında olan televizyonlarda da 5 kat satış artışları gören ürün grupları var.

Bu dönemin en popüler ürünleri tıraş makineleri ve saç kesme ürünleri. Sosyal medyada da çok renkli paylaşımlara konu olan bu ürünlerde satışlar, geçtiğimiz döneme göre yaklaşık 10 kat artmış durumda.

Ev temizliğinde kolaylık sağlayan şarjlı süpürgeler satışlarda yaklaşık 9 kat artışla teknoloji alışverişlerinde başı çekiyor. Teknosa.com verilerine göre ev aletlerinde dönem özelinde fırın, ütü ve su arıtmalı sürahiler de adet ve cirosunu artıran ürünler arasında yer alıyor.

Önümüzdeki günlerde tüm olumsuzlukların bitmesi ile birlikte, cadde mağazalarına geçiş markalar için tercih sebebi olabilir mi? Bu konuyu nasıl değerlendirirsiniz?

Türkiye’nin en yaygın teknoloji perakende zinciriyiz. 68 ilde AVM’lerde ve caddelerde yer alan mağazalarımızla müşterilerimize hizmet veriyoruz. Hem AVM hem de cadde mağazaları, tüketicilerin ihtiyaçlarına erişmesinde kolaylık sağlıyor.

Caddeler hayatın doğal aktığı alanlar. AVM’ler de yaşam merkezleri olarak hayatımızda önemli bir yere sahip. Salgın sürecinde toplum alışkanlıklarında değişiklikler oldu.

Normalleşme süreci sonrasında müşteri tercihleri doğrultusunda perakende sektöründe de dönüşüm hızlanacak. Ancak perakende sektörü için lokasyon çeşitliliğinin devam edeceğini düşünüyorum.

Salgın sürecinin ardından mağazalarınızın faaliyete geçmesi ile birlikte, yeni nesil perakendeciliğin öncü bir markası olarak alacağınız sağlık önlemleri neler olacaktır? Açılış döneminde, TeknoSA ziyaretçilerini ne gibi değişiklikler bekliyor olacak?

Teknosa olarak çalışanlarımızın, müşterilerimizin ve toplumun sağlığı her şeyin önünde geliyor. Sürecin en başından itibaren yetkililerin yönlendirmeleri doğrultusunda önlemlerimizi mağazalarımız dahil tüm çalışma alanlarımızda en üst seviyede aldık.

Şu anda faaliyette olan Gebze Lojistik merkezimizde sağlık ve sosyal mesafe tedbirlerini titizlikle uyguluyoruz ve ne mutlu ki bugüne kadar lojistik merkezimizde bir sağlık sorunu yaşamadık.

Teknosa’da mağaza açılışlarının en sağlıklı ve güvenli şekilde planlanması ve yönetilmesi için de her fonksiyonumuzdan yöneticilerimizle çalışma grupları oluşturduk.

Bizden önce normalleşme süreci başlamış Çin ve bazı Avrupa ülkelerindeki perakende şirketleriyle temaslarımızı sürdürdük, oradaki uygulamaları öğrendik. Perakende sektörü içinde sürecin en başından beri güçlü bir dayanışma, deneyim ve çözüm paylaşımı var.

Mağaza açılışları için de fikir alışverişi yoğun şekilde sürüyor. Bu noktadan sonra resmi kurumların yönlendirmelerini de dikkate alıp planlarımızı geliştirmeyi, güncellemeyi sürdüreceğiz.

Teknoloji sektörü hızla ilerlemekte, siz Teknosa olarak krizi nasıl yönetiyorsunuz? Önümüzdeki zaman diliminde sektörün sürdürülebilirliği size göre hangi kriterlere bağlıdır? Biraz bilgi verebilir misiniz?

Bu süreç, dijitalleşmenin ve teknolojinin hayatımızda artacak rolü ile ilgili de bizlere ciddi ipuçları veriyor. Teknosa’da bugüne kadar dijital dönüşüm yolculuğunda doğru adımlar attığımız için yeni duruma çok hızlı adapte olduk.

Müşterilerimizin değişen ihtiyaç ve beklentilerini anda analiz ederek çözüm üretebiliyoruz. Geliştireceğimiz, daha fazla fayda sunabileceğimiz noktaları da tespit edip hızlı aksiyon alıyoruz.

Örneğin bu süreçte tüketicilerimizin ihtiyaç duydukları ürünlere hızlı erişmesi için Teknosa.com üzerinden verilen siparişlerde aynı gün ve ertesi gün teslimat hizmetlerimizi yaygınlaştırdık.

Mart ortası itibarıyla 10 ilde aynı gün, 26 ilde ertesi gün teslimat hizmeti vermeye başladık. Teknosa.com üzerinden sunduğumuz canlı destek hizmeti ile ürün bilgi paylaşımları veya satın almadan teslimat süreçlerine kadar farklı konularda tüketicilerimizle birebir iletişim kuruyor ve onların yanında oluyoruz. 

Kriz süreçlerinde güçlü bir ekosisteme sahip olmanın önemini de yaşadık. Çalışanlarımız, müşterilerimiz, iş ortaklarımız ve tüm paydaşlarımızla omuz omuza süreci yönettiğimiz gibi, geleceği de birlikte planlıyoruz.

Ezberlerimizin bozulduğu bu süreç dijitalleşmede yepyeni sıçramalara neden olacak. Dijitalleşmeyi toplum ve müşteri faydası için doğru yöneten şirketler için gelecek fırsatlarla dolu. 

Teknosa olarak sektörde 20 yıllık başarı hikayemizi önümüzdeki nice 20 yıllara taşıyabilmek, sevilen ve güvenilen bir marka olmayı sürdürmek için var gücümüzle çalışıyoruz.

AVMtrend

Röportaj:Türkan ÜLDES